سه ماه آخر بارداري
سه ماه آخر بارداري هم‌اکنون که به 3 ماهه سوم بارداري رسيده‌ايد و به دليل افزايش بيشتر وزن و بزرگي شکم احساس خستگي مي‌کنيد، بيشتر به استراحت نياز داريد. تحمل کنيد. چند هفته ديگر بايد صبور باشيد. اما اين 3 ماهه بارداري مي‌تواند بسيار چالش‌برانگيز باشد. چرا که نه تنها وزنتان بيشتر شده بلکه ممکن دچار علايم ناراحت‌کننده بيشتري شويد. بنابراين بايد بيشتر مراقب باشيد...
خواندن اين مطلب باعث مي‌شود بدانيد که در 3 ماهه سوم بايد چه انتظاراتي از بارداري خود داشته باشيد. متوجه مي‌شويد که تعدادي از علايم کاملا طبيعي هستند اما لازم است به برخي ديگر توجه بيشتري داشته باشيد و حتما سري به پزشک خود بزنيد.
کمردرد: وزن اضافه 3 ماهه سوم بارداري موجب افزايش فشار بيشتر روي کمر مي‌شود و مادر باردار در کمر احساس درد و ناراحتي مي‌کند. همچنان که ليگامان‌ها و رباط‌ها کشيده مي‌شوند تا خود را براي زايمان آماده کنند مادر در ناحيه لگن و ران‌ها هم احساس ناراحتي دارد. بنابراين براي تسهيل فشار روي کمر، سعي کنيد وضعيت بدني مناسب خود را حفظ کنيد. راست بايستيد و از صندلي مناسبي استفاده کنيد که کمرتان را محافظت کند. هنگام شب روي پهلو بخوابيد و يک بالش بين پاهايتان بگذاريد. کفش پاشنه کوتاه بپوشيد طوري که قوس مناسبي هم داشته باشد. همچنين براي تسکين درد کمر، مي‌توانيد از يک کيف آب‌گرم استفاده کنيد و از پزشک در مورد مصرف استامينوفن سوال کنيد.
خون‌ريزي: لکه‌هاي خون ممکن است علامتي از يک مشکل جدي باشد از جمله جفت سرراهي (يعني جفتي که در پايين رشد کرده و دهانه رحم را کاملا مي‌پوشاند) پارگي جفت، (يعني جدا شدن بخشي از جفت از ديواره رحم) يا زايمان زودرس که مي‌تواند سبب لکه بيني يا خون‌ريزي شود. آنچه مهم است اينکه به محض مشاهده هرگونه خون‌ريزي حتما با پزشک خود تماس بگيريد.
انقباضات براکستون‌هيس: ممکن است شروع کنيد به حس کردن انقباضات خفيف، اين انقباضات رحم شما را براي شروع درد‌ها و انقباضات واقعي زايمان آماده مي‌کند. انقباضات براکستون‌هيس اغلب به اندازه انقباضات واقعي زايمان شديد نيستند اما ممکن است زياد حس شوند نظير آنچه زمان زايمان حس مي‌شود و مي‌تواند در نهايت همانند آن انقباضات پيشرفت کنند. يکي از اصلي‌ترين تفاوت‌هاي اين انقباضات آن است که انقباضات واقعي به تدريج به هم نزديک‌تر و بسيار شديدتر مي‌شود. اگر درصورت خود احساس قرمزي کرديد و بعد از انقباضات احساس تنگي نفس داشتيد يا انقباضات منظم و منظم‌تر شد، حتما به پزشک خود اطلاع دهيد.
بزرگي پستان‌ها: در پايان بارداري، پستان‌ها بيش‌از 9/0 کيلوگرم بزرگ‌تر مي‌شوند. بنابراين مطمئن شويد که لباس زيرتان کاملا مناسب است و بندي که از قسمت پشت لباس زير شما پستان‌هايتان را نگه مي‌دارد سبب آزردگي پشت شما نشود. هرچه به زمان زايمان بيشتر نزديک مي‌شويد مايع زردي را مي‌بينيد که از نوک پستان‌هايتان تراوش مي‌کند. اين ماده آغوز نام دارد و براي کودک در اولين روزهاي پس‌از زايمان بسيار مغذي است.
زياد شدن ترشحات مهبل: با نزديک شدن به زمان زايمان ممکن است ترشحات غليظ‌تر، روشن‌تر يا کمي خوني ببينيد. اين ماده موکوسي علامتي از اين است که دهانه رحم شما در حال گشاد شدن بوده و آماده زايمان است. اگر اين جريان ترشحات خيلي زياد است طوري که لباس زير شما را خيس مي‌کند يا در صورتي که رنگ ترشحات زرد يا مايل به سبز شده با خارش، سوزش يا بوي بد همراه باشد بايد به پزشک مراجعه کنيد. اگر احساس کرديد ترشحات ناگهان از شما خارج شد به معني آن است که کيسه آب شما پاره شده است. حدود 8 درصد از خانم‌ها قبل از شروع انقباضات کيسه آبشان پاره مي‌شود. در صورت مشاهده اين علامت حتما به پزشک خود اطلاع دهيد.
خستگي: ممکن است در 3 ماهه دوم احساس پرانرژي بودن داشته باشيد اما در 3 ماهه سوم احساس خستگي خواهيد داشت. حمل وزن اضافي، بيدار شدن چند بار طي شب براي دستشويي رفتن و احساس اضطراب براي آماده شدن براي ورود يک کودک همه مي‌تواند روي ميزان انرژي شما تاثير داشته باشد.
سعي کنيد غذاهاي سالم بخوريد و به طور منظم ورزش کنيد تا خودتان را تقويت کنيد. وقتي احساس خستگي کرديد کمي استراحت کنيد. حداقل بنشينيد و چند دقيقه آرام باشيد. بايد خود را تقويت کنيد و به اندازه کافي استراحت کنيد. چراکه وقتي نوزادتان به دنيا مي‌آيد واقعا زمان کافي براي استراحت نخواهيد داشت.
• تکرر ادرار: هرچه کودکتان بزرگ و بزرگ‌تر مي‌شود سر او ممکن است بيشتر روي مثانه فشار وارد کند. فشار زياد به معني آن است که شما دفعات بيشتري نياز به به دستشويي رفتن پيدا مي‌کنيد. حتي ممکن است چند بار در شب بيدار شويد. ممکن است همچنين متوجه شويد که وقتي سرفه يا عطسه مي‌کنيد، مي‌خنديد يا ورزش مي‌کنيد کمي خود را خيس مي‌کنيد. براي تسکين فشار و پيشگيري از ترشح ادرار هر وقت احساس نياز و دفع فوري ادرار داشتيد فورا به دستشويي برويد و هر بار کامل ادرار کنيد. از نوشيدن مايعات قبل از خواب بپرهيزيد و قبل از رفتن به رختخواب حتما به دستشويي برويد. سعي کنيد لباس زيرتان را از نوع جاذب انتخاب کنيد. اگر هنگام ادرار کردن درد يا سوزش داشتيد حتما به پزشک خود اطلاع دهيد. شايد اينها علامتي از عفونت‌هاي ادراري باشد.
• تنگي نفس: به علت بزرگ شدن رحم و افزايش فشار آن به قسمت پايين ريه ها و نيز اثرات هورمون‌هاي مربوط به بارداري، ممکن است مختصري احساس تنگي نفس و تند شدن تنفس ايجاد شود . گذاشتن چند بالش زير سر و شانه‌ها و قرار گرفتن به حالت نيمه نشسته و اجتناب از پرخوري کاهش تنگي نفس هنگام خوابيدن کمک مي‌کند. در صورت پيشرفت اين حالت حتما بايد با پزشک يا ماما مشورت کند. در ماه آخر بارداري، زماني که سر جنين داخل لگن قرار مي‌گيرد، نفس کشيدن براي مادر راحت‌تر مي‌شود.
• گرفتگي عضلات پا: از نيمه دوم بارداري به علت بزرگي رحم و فشار روي اعصاب، گرفتگي عضلات پاها شايع است. گرم نگه داشتن و ماساژ عضلات، باعث کم شدن گرفتگي عضلات و کاهش درد مي‌شود. چنانچه با اين اقدامات گرفتگي عضلات رفع نشد، ممکن است علت آن، اختلال کلسيم باشد. در اين صورت بهتر است با پزشک مشورت شود.
• بي‌خوابي: با افزايش ماه‌هاي بارداري به علت بزرگ شدن شکم، حرکات جنين، درد پشت، کمردرد و تنگي نفس به تدريج خوابيدن براي مادر مشکل مي‌شود. نوشيدن يک ليوان شير گرم قبل از رفتن به بستر، گذاشتن کيسه آب گرم و نخوردن غذاهاي سنگين در رفع بي‌خوابي موثر است. از نيمه دوم بارداري بزرگي رحم و فشار آن به رگ‌هاي خوني باعث اختلال در رسيدن خون به جفت، جنين و بعضي اندام‌هاي زن باردار مي‌شود. براي خونسازي بهتر، زن باردار بايد از خوابيدن به پشت خودداري کرده و به پهلو بخوابد.
• سوزش سر دل: يکي از شکايات شايع زنان باردار سوزش سردل مخصوصا در 3 ماهه آخر است که معمولا در اثر برگشت محتويات معده به مري به‌وجود مي‌آيد. اين حالت در اکثر خانم‌هاي باردار خفيف است و با مصرف غذا با حجم کمتر و در وعده‌هاي بيشتر، حذف غذاهاي ديرهضم، چرب، سرخ کرده و پر ادويه از رژيم غذايي و خودداري از تند خوردن غذا بهبود مي‌يابد. بهتر است مصرف شکلات، قهوه، چاي و ساير نوشيدني‌هاي حاوي کافئين محدود شود. در صورتي که با رعايت اين موارد باز هم سوزش سر دل ادامه داشت به پزشک مراجعه کنيد.
• رگ‌هاي واريسي و عنکبوتي: در بارداري گاهي به علت افزايش وزن بدن، سنگيني رحم و فشار آن به رگ‌هاي بزرگ در لگن و سياهرگ‌هاي پشت ران و ساق پا، جريان خون مختل شده و واريس ايجاد مي‌شود .در اين حالت عروق پا متورم و دردناک است. درد و ناراحتي ناشي از واريس را مي‌توان با استراحت و نگه داشتن پاها (ساق و ران) در سطحي بالاتر از سطح بدن کم کرد. مادر بايد دراز کشيده و پاهاي خود را روي صندلي يا چند بالش قرار دهد و از ايستادن يا نشستن به مدت طولاني خودداري کند. پوشيدن جوراب‌هاي مخصوص واريس و بالا نگه‌داشتن پاها هنگام نشستن و عدم نشستن طولاني مي‌تواند کمي از بروز واريسي شدن رگ‌ها جلوگيري کند. رگ‌هاي واريسي هم بايد چند ماه پس‌از زايمان بهبود پيدا کند.
• هموروييد: هموروييد در واقع تورم رگ‌هاي اطراف مقعد است. اين رگ‌ها به دليل افزايش خون و به دليل وزن مادر در دوران بارداري و فشاري که به اين ناحيه وارد مي‌شود، بزرگ مي‌شوند. براي تسکين خارش و احساس ناراحتي، سعي کنيد در يک وان آب‌گرم بنشينيد. همچنين مي‌توانيد از پزشک خود براي دريافت دارو يا پمادهاي ضد هموروييد يا نرم‌کننده مدفوع سوال کنيد.
• تورم: در 3 ماهه سوم متوجه مي‌شويد که حلقه‌تان سخت به انگشت‌تان مي‌رود يا ممکن است اصلا نتوانيد آن را به انگشت کنيد. همچنين ممکن است تورم صورت و مچ پايتان برايتان جلب توجه کند. تورم خفيف نتيجه افزايش تجمع مايعات يا همان ادم است. براي کاهش تورم پاهايتان را وقتي پشت ميز يا روي مبل نشسته‌ايد بالاتر قرار دهيد و هنگام خواب هم کمي پايتان را بالاتر بگذاريد. اگر تورم ناگهان شروع شد بلافاصله دنبال درمان باشيد چون اين ممکن است علامتي از مسموميت بارداري باشد که يک عارضه خطرناک بارداري است.
• وزن‌گيري: هدف از وزن‌گيري آن‌چيزي است که پزشک شما بر اساس وزن قبل از بارداري به شما مي‌گويد. اما به طور معمول بايد در انتهاي بارداري 11 تا 15كيلوگرم وزن اضافي کنيد. اين وزن علاوه بيشتر مربوط به رشد جفت و مايع آمينوتيک، افزايش خون و حجم مايعات و بافت‌هاي پستاني است. اگر کودک شما به نظر خيلي کوچک يا خيلي بزرگ بيايد براساس اندازه شکم شما، پزشک با سونوگرافي رشد او را بررسي مي‌کند.
• نشانه‌هاي Red Flag: هرکدام از اين نشانه‌ها مي‌تواند علامتي باشد که چيزي در بارداري اشتباه است. منتظر نمانيد تا در ملاقات‌هاي منظم بارداري پزشک خود را ببينيد. اگر هر کدام از اين موارد را تجربه کرديد با پزشک خود صحبت کنيد:
• درد شديد يا انقباض در شکم،
• تهوع يا استفراغ شديد،
• خون‌ريزي،
• سرگيجه شديد،
• درد يا سوزش هنگام ادرار،
• وزن‌گيري سريع يا وزن‌گيري کم.
منبع: webmd
